Hij dient als een hulpmiddel, ter navigatie en om indruk te maken op de dames: interessante feiten over dierenneuzen.
- Fastfood
Hij lijkt wel een wezen van een andere planeet: de sterneusmol is uitgerust met 22 langwerpige huidaanhangsels rond zijn neusgaten. Deze zijn constant in beweging terwijl hij naar voedsel onder de grond zoekt. Als hij een prooi heeft opgespoord met zijn vlezige tentakels, bijvoorbeeld een regenworm of een insectenlarve, verslindt hij deze binnen een milliseconde. Mensen kunnen de sterneusmol niet volgen met het blote oog als deze een snack verorbert.
- Vreemde neus
‘Strange-horned chameleon’, dus ‘vreemdhoornig kameleon’, zo heet Kinyongia xenorhina in het Engels. Hij leeft in de regenwouden van de Congo en Oeganda, al wordt zijn voortbestaan daar sterk bedreigd door de handel in exoten.
- Slurfdier
Antilopen met een slurf? Ja, die bestaan: saiga’s lopen op de steppen van Mongolië en Kazachstan. De langwerpige neus is bekleed met haar en slijmklieren, vermoedelijk om de ingeademde lucht op te warmen en te bevochtigen.
- Uitstekende ruikers
Het reukvermogen van honden werkt veel beter dan dat van mensen. Onze viervoetige vrienden hebben 125 tot 220 miljoen reukcellen, wij hebben er slechts zo’n tien miljoen. Hoe langer de snuit, hoe beter de speurder. Herdershonden zijn uitstekende speurhonden, Mopshondjes een stuk minder.
- Multitasker
Met een lengte van maximaal 1,5 meter en een gewicht tot 135 kilogram, heeft de olifant de grootste en zwaarste van alle neuzen. De slurf dienst al een multifunctioneel hulpmiddel en wordt gebruikt voor aanraken, grijpen, ruiken en bedreigen.
- Snuffelaar
Zijn buisvormige snuit richt het aardvarken geconcentreerd op de grond wanneer hij probeert om termieten- of mierenhoopheuvels te vinden. De inwoner van de Afrikaanse savanne kan tot 50.000 insecten per nacht verorberen.
- Op weg naar huis
Met vier kleine neusgaten nemen vissen geuren waar. De informatie wordt verwerkt in de reuklob van de hersenen. Bij de zalm is dit gebied ruim de helft van het hersenvolume. Zo vinden deze ‘superneuzen’ gemakkelijk hun weg van de zee terug naar hun paaiwateren. Ze herkennen de stroming van hun thuisgebied door de specifieke geur, zelfs duizenden kilometers verderop.
- Sexy neus
Terwijl wij mensen vaak de voorkeur geven aan bescheiden neuzen, vinden vrouwelijke neusapen mannetjes met een uitgesproken reukorgaan aantrekkelijk. Deze primaten leven op Borneo en hebben zwemvliezen. Jonge dieren en vrouwtjes gebruiken hun neus als een snorkel.
- Navigatie
Het opstaande ‘neusschot’ van Amerikaanse bladneusvleermuizen helpt hen om echo’s te lokaliseren: de vleermuizen kunnen hun ultrasone geluid er beter mee richten en kunnen zich daarom heel goed redden in het donker.
- Flexibele kikker
In 2010 werd een nieuwe kikkersoort ontdekt op het Indonesische deel van het eiland Nieuw-Guinea en Pinokkio-kikker gedoopt. In tegenstelling tot het houten jongetje uit het kinderboek, kan deze amfibie zijn neus bewegen. Wanneer het mannetje geluid voortbrengt, wijst zijn neus naar boven, in passieve toestand hangt hij naar beneden.
Bron: Hart voor dieren maart 2019
Saiga