Prostaatproblemen bij de hond

Prostaatproblemen bij de hond

Goedaardige prostaataandoeningen komen regelmatig voor bij niet-gecastreerde reuen van middelbare tot oudere leeftijd. Vaak weten we niet eens dat deze dieren een vergrote prostaat hebben, als ze nog geen symptomen vertonen. Goedaardige prostaataandoeningen kunnen we beschouwen als een normaal verouderingsproces. Wel is het zo dat deze dieren gevoeliger zijn voor complicaties zoals prostatitis (ontsteking van de prostaat), abcessen of cysten (met vocht gevulde holtes). Tumoren van de prostaat komen niet veel voor bij de hond, en zijn bijna altijd kwaadaardig.

Anatomie

De prostaat is een klier die zich bij mannelijke dieren rond de plasbuis bevindt, net achter de blaashals. Deze bestaat uit 2 lobben, en de grootte hangt af van het wel of niet gecastreerd zijn en de leeftijd. De prostaat produceert continu een secreet (afscheidingsproduct), die in de plasbuis terecht komt. Het ejaculaat bestaat voor 97% uit prostaatvocht, slechts de overige 3% is sperma. De productie van het secreet is afhankelijk van geslachtshormonen. Bij pups is de prostaat nog onderontwikkeld. Pas in de puberteit groeit de prostaat onder invloed van de geslachtshormonen. Prostaatvocht heeft onder andere een voedende, transporterende en anti-bacteriële functie voor het sperma.

Anatomie-hond-prostaat

Symptomen bij prostaat problemen

Vaak zien we klachten als urinewegproblemen, uitvloei uit de penis, bloed plassen, niet kunnen plassen of maagdarmproblemen zoals persen of obstipatie. Soms is de ontlasting afgeplat, door druk van de prostaat op het rectum (endeldarm). Wanneer de prostaat pijnlijk is kan de hond stijf gaan lopen, of wil hij helemaal niet meer lopen. Bij vermoeden van een ontsteking moet bij niet-gecastreerde reuen altijd aan een acute prostatitis (ontsteking van de prostaat) gedacht worden.

Diagnose

Op basis van de symptomen kunnen we al een vermoeden hebben van prostaatproblemen.

Rectale palpatie (voelen naar de prostaat via de endeldarm) is altijd de eerste stap. We voelen naar de grootte, symmetrie en gevoeligheid van de prostaat. Ook voelen we goed in de buik.
Verder onderzoek bestaat uit beeldvorming. Een röntgenfoto geeft informatie over de grootte, vorm en locatie van de prostaat, maar zegt weinig over wat er precies aan de hand is. Soms zien we mineralisatie (verkalking) bij afwijkingen, of de aanwezigheid van cysten (met vocht gevulde holtes).
Echografie van de prostaat geeft ons de meeste informatie. We kunnen op deze manier de grootte, vorm en structuur van de prostaat beoordelen. Ook kunnen we zo onderscheid maken tussen cysten en abcessen. Met behulp van de echo kunnen we ook biopten of dnab's (dunne naald aspiraat biopt) nemen. Hiermee krijgen we meer informatie over de cellen, weefsel en eventueel bacteriën in de prostaat.
Ook via het semen (sperma) kunnen we meer informatie krijgen over de prostaat, bijvoorbeeld over cellen en bacteriën. Het sperma bestaat uit 3 fracties, en het best kan de derde fractie opgevangen worden (enkel prostaatvocht). Dit is een methode die niet vaak gebruikt wordt, aangezien bacteriën uit de plasbuis de resultaten kunnen beïnvloeden.

Aandoeningen van de prostaat

De belangrijkste aandoeningen zijn goedaardige prostaatvergroting, acute en chronische prostatitis, abcessen, cysten en tumoren.

  • Goedaardige prostaatvergroting

    Onder invloed van androgenen (geslachtshormonen) ondergaat de prostaat hypertrofie (bovenmatige groei) en hyperplasie (toename van het aantal cellen). Zo neemt de grootte van de prostaat bij veel volwassen honden toe met de leeftijd.
    Bij rectaal onderzoek voelen we een symmetrisch vergrote prostaat, die niet pijnlijk is. Vaak zijn er geen klachten. Asymmetrie kan optreden wanneer cysten aanwezig zijn. Klachten kunnen zijn druk tegen de dikke darm, of last met poepen. Soms zien we wat bloederig uitvloeiing uit de penis, los van het plassen. Ook kan bloed bij het plassen, moeilijker plassen of onvruchtbaarheid optreden. Honden met goedaardige prostaatvergroting hebben meer kans op cysten en bacteriële prostatitis (ontsteking van de prostaat).
    Het doel van de behandeling is om de omvang van de prostaat te verminderen en zo de klinische symptomen en het risico op abcessen en ontsteking te verminderen. Vooral wanneer er klachten zijn, is castratie de eerste keuze. Na 3 weken is de prostaat meer dan 50% geslonken, wat we op dat moment even controleren. Een andere methode is chemische castratie, bijvoorbeeld bij fokreuen of reuen met een verhoogd anesthesie-risico. Deze behandeling werkt tijdelijk, en is dus omkeerbaar.

  • Acute en chronische prostatitis

    Bij een acute prostatitis of prostaatabces zijn de dieren vaak plotseling ziek, hebben buikpijn en bloederige uitvloeiing uit de penis. Verder kan koorts optreden en zal de prostaat erg pijnlijk zijn bij aanraking tijdens rectaal onderzoek. Een chronische prostatitis kan zonder symptomen verlopen, maar vaak wordt een terugkerende urineweginfectie gezien bij deze honden. Prostaatcystes kunnen vaak erg groot worden en daardoor druk geven op de darmen waardoor de hond erg zal persen op de ontlasting
    Een acute of chronische ontsteking van de prostaat wordt meestal veroorzaakt door bacteriën en daarbij kunnen prostaatabcessen ontstaan. Normaal wordt de prostaat beschermd tegen bacteriën door de vorming van antibacteriële stoffen en verwijdering van bacteriën door middel van (vaak) urineren. Er wordt aangenomen dat een prostaat die vergroot is, ook gevoeliger is voor bacteriële infecties die meestal vanuit de urinebuis richting de prostaat gaan. We behandelen de ontsteking met antibiotica en ontstekingsremmers.

  • Prostaattumoren

    Prostaattumoren (prostaat adenocarcinomen) zijn meestal kwaadaardig en hebben de eigenschap om uit te zaaien onder andere naar de longen, botten (bekken en lumbale wervels) en omliggende weke delen. De prognose is vaak slecht.

prostaatproblemen

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.