Blaasgruis, urolithiasis

Blaasgruis is een verzamelnaam voor alle soorten kristallen in de urine. Deze kristallen klonteren samen tot blaasgruis en soms zelfs tot blaasstenen.
Blaasgruis kan bij alle rassen voorkomen, jongere katten lijken er vaker last van te hebben.
De meest voorkomende vorm van blaasgruis bij de kat is struviet (magnesium-ammonium-fosfaat kristallen). Op latere leeftijd komen nog wel eens calcium-oxalaatkristallen voor.
Met urine onderzoek kunnen we het onderscheid tussen beide kristallen maken.

Struviet in de urine

Oorzaak

Blaasgruis kan ontstaan doordat bepaalde mineralen teveel in de urine aanwezig zijn. De oorzaak dat deze teveel in de urine zitten, is dat uw kat uit zijn huidige dieet teveel van deze mineralen opneemt. Dit wil zeker niet zeggen dat het een slechte voeding is, maar uw kat haalt relatief teveel van deze mineralen uit het voer. De reden daarvoor is onbekend.
Struviet ontstaat in alkalische urine, dat is urine met een hoge pH. Vleeseters, zoals de kat, hebben van nature zure urine (een lage pH). Factoren, die de pH van de urine verhogen, zorgen zo voor een verhoogde aanmaak van struviet kristallen. Bij blaasontstekingen kan de urine pH verhoogd worden door de aanwezige bacteriën, zo worden er ook meer struviet kristallen gevormd.

Symptomen

De symptomen bij blaasgruis lijken erg op die van een blaasontsteking, het is dan ook erg moeilijk voor u om het verschil te zien. Beide ziektes komen ook regelmatig tegelijkertijd voor waarbij de één de ander kan verergeren.
Veel voorkomende symptomen blaasgruis:

  • Bloed in de urine
  • Vaak plassen en kleine beetjes plassen
  • Pijn bij het plassen en persen op de urine
  • Soms buiten de bak plassen
  • In de bak gaan liggen
  • Een krassend gevoel van de urine bij het opruimen, voelt een beetje aan als zand
  • Gedragsveranderingen: rusteloos, lusteloos
  • Bij katers: veel aan penis likken
  • In ernstig geval: braken, niet meer eten en drinken

Verstopping van de plasbuis

Wanneer een steen vastloopt in de urinebuis, kan de afvoer van urine worden geblokkeerd. De blaas raakt dan overvol, omdat uw kat niet meer kan plassen. Wat u dan kan merken als eigenaar, is dat de kat overal in huis probeert te plassen en zit te persen, maar dat er geen druppel urine uit komt. Dit is een spoedgeval en u moet dan ook zo snel mogelijk naar een dierenarts. Het vastlopen van een steen komt veel vaker voor bij mannelijke dieren dan vrouwelijke dieren. Dit komt omdat de urinebuis van mannelijke dieren veel nauwer is.

Wat er regelmatig gebeurt, is dat de kristallen de blaaswand beschadigen. Hierdoor kunnen bacteriën makkelijker een ontsteking veroorzaken. Door de ontsteking stijgt de pH en zullen er dus nog meer struvietkristallen gevormd worden. Uw kat zal blaasontsteking verschijnselen vertonen door zowel kristallen als de bacteriën. De bacteriën zijn dan echter niet de echte oorzaak, ze komen in de urine dankzij de kristallen. Een antibioticumkuur zal dus geen langdurige oplossing geven tenzij ook de kristalvorming wordt aangepakt.

Therapie ter voorkoming van kristalvorming

  1. Urine pH verlagen
    Struviet ontstaat makkelijker in urine met een hoge pH. Door middel van een speciaal dieet kunnen we de pH van de urine laten zakken zodat de kristallen zich minder goed kunnen vormen. Nog een voordeel van de pH verlaging is dat bestaand struviet zal oplossen, ook struviet stenen kunnen op deze manier oplossen. En door de lage pH kunnen bacteriën minder makkelijk toeslaan.

  2. Verlagen van de hoeveelheid kristalvormende elementen in de urine.
    Ook door middel van een speciaal dieet kunnen we zorgen dat de bestanddelen van struviet minder in de urine komen zodat er ook minder struviet gevormd kan worden.

  3. Antibiotica kuur
    Regelmatig komen blaasontstekingen en kristallen tegelijkertijd voor. De bacteriën zijn vaak niet de oorzaak van de klachten, maar ze verergeren de situatie wel. We zullen dan ook een antibioticum kuur geven en tegelijkertijd starten met het dieet ter voorkoming van verdere kristalvorming.

  4. Anti-spasme tabletten
    Sommige katten gaan zo hard persen om te kunnen plassen dat ze daardoor een verdikking van de blaaswand kunnen krijgen. Om dit te voorkomen kunnen we medicijnen tegen het persen geven.

De verandering van het dieet is dus van groot belang om te zorgen dat de klachten verdwijnen en niet terugkomen. Deze diëten zijn alleen bij de dierenarts verkrijgbaar omdat het niet zomaar aan iedere kat gegeven mag worden. Onze ervaring is dat de diëten in de dierenwinkels onvoldoende werken, ook al beweren deze diëten ook tegen blaaskristallen te werken.
Omdat wij weten dat katten erg kieskeurig kunnen zijn, hebben wij ervoor gezorgd dat we veel verschillende soorten smaken en merken hebben van het blaasgruisdieet.  Na overleg kunnen wij kijken of andere katten ook dit dieet mogen eten, wij adviseren dan wel altijd om als aanvulling de gezonde kat een normale voeding erbij te geven. De kat met struviet klachten mag niets extra's erbij!

Vervolg therapie

Om te voorkomen dat er in de toekomst weer kristallen gevormd worden, mag er niets anders dan het voorgeschreven dieet gegeven worden. Tevens moet u er voor zorgen dat er altijd voldoende water beschikbaar is, probeer uw kat ook te stimuleren om meer te drinken door meerdere drinkbakjes neer te zetten, eventueel zelfs een (visloze) vissenkom of een waterfontein! Door meer te drinken zal uw kat meer gaan plassen waardoor eventuele overgebleven kristallen uitgeplast kunnen worden. Door het geven van natvoeding krijgt uw kat automatisch meer vocht binnen, omdat natvoeding veel vocht bevat.
Mocht u af en toen iets anders willen geven (moet uitzonderlijk zijn!), geef dan een gekookte witvis met veel aanhangend vocht, geen roodvlees. Tevens zijn er speciale snoepjes verkrijgbaar die geschikt zijn voor katten die een blaasgruisdieet volgen. Meestal is het geven van blaasgruis dieet voor lange tijd, soms levenslang nodig om herhaling in de toekomst te helpen voorkomen.

Complicaties

Als er zeer grote stenen in de blaas zijn gevormd die niet op kunnen lossen met het speciale dieet, dan zullen deze chirurgisch verwijderd moeten worden. De meeste blaasstenen zijn op een röntgenfoto herkenbaar.
Bij een echte verstopping is er sprake van een spoedgeval. Bestaat de verstopping te lang, dan kunnen de blaaswand en de nieren permanent beschadigd raken wat levenslang problemen kan geven of zelfs tot de dood kan leiden.

Blaasstenen-kat

Indien u twijfelt over de aanwezigheid van kristallen in de urine, kunt u altijd urine langs komen brengen ter controle. De urine moet zo vers mogelijk zijn.
Dat kan van 8.30 tot 16.30 uur. Er wordt dan direct met u afgesproken wanneer we contact met u hebben over de uitslag.

 

Blaassteen

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.