Verlatingsangst

Alleen thuis zijn is voor ongeveer de helft van alle honden een probleem, ze kunnen gaan:

  • Slopen
  • Blaffen of huilen
  • En soms worden ze onzindelijk

Als je hond niet alleen kan zijn, kan dat je hele leven beïnvloeden. Het is dan ook de meest voorkomende reden om een hond weg te doen. Maar... er is wel degelijk wat aan te doen!

Welke honden hebben verlatingsangst?

Honden die niet alleen thuis kunnen zijn, zijn meestal erg sociaal en aardig. Zij voelen zich zeer met hun eigenaar verbonden en zijn daardoor buitengewoon aanhankelijk. Dat soort honden kuiert de hele dag achter hun baasje aan. Worden de bedden opgemaakt? De hond ligt trouwhartig toe te kijken. Tijdens het bereiden van de maaltijd ligt hij in de keuken. Tijdens het televisiekijken ligt hij graag op schoot of naast zijn baas op de bank. Is dat verboden, dan ligt hij met zijn kop op de voet van zijn baas. Hij is dol op lichamelijk contact. Waar zijn baas gaat, volgt zijn attente blik.

Volwassen honden en verlatingsangst

Soms kunnen honden die al volwassen zijn niet goed alleen thuis blijven. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld:

  • Het is de hond nooit goed aangeleerd om alleen te blijven.
  • De hond heeft het wel geleerd om alleen thuis te blijven en dat ging goed, maar daarna hoefde hij een hele tijd niet meer alleen thuis te blijven. Toen dit wel weer nodig was, is het niet opnieuw opgebouwd (denk aan situaties na vakanties of na werkloosheid van de baas).
  • De hond moet te lang alleen blijven en gaat slopen uit verveling.
  • De hond heeft iets engs of vervelends meegemaakt toen hij alleen was (bijvoorbeeld onweer).
  • Er is een plotselinge verandering van omstandigheden, bijvoorbeeld er is iemand uit het huishouden weggegaan door scheiding, uit huis gaan van kinderen of door overlijden.
  • De hond is herplaatst, of u bent verhuisd.
  • Fysieke aandoeningen kunnen effect hebben op het alleen blijven, denk aan een blaasontsteking waardoor de hond opeens onzindelijk lijkt, maar ook andere ziektes hebben effect op hoe de hond zich voelt.
  • Oudere honden kunnen ineens problemen gaan krijgen met het alleen blijven, doordat er veranderingen in de hersenen plaatsvinden (zoals dementie).

Een hond weet precies wanneer zijn baasje weggaat

Een hond die niet alleen thuis kan zijn, weet precies wanneer dat onheil gaat gebeuren.
Hij ziet dat zijn baasje:

  • Controleert of de deuren wel dicht zijn
  • De thermostaat van de kachel lager zet
  • Zijn schoenen aan doet
  • De jas van de kapstok pakt
  • Zijn sleutels pakt

Tegen de tijd dat de baas weggaat, voelt de hond zich alleen en is in alle staten. Zijn hartslag gaat omhoog, zijn bloed giert door zijn aderen. Vertwijfeld staat hij bij de deur, met een smekende blik: “je doet het toch niet hè”? Maar het baasje gaat wel. Hij knuffelt zijn trouwe viervoeter nog even en spreekt hem geruststellend toe: “baasje gaat even boodschappen doen”. 

De opgefokte stemming van de hond moet een uitweg vinden. Sommige honden gaan daarom als een razende krabben en graven, waarbij ze deuren en tapijten vernielen. Anderen gaan kluiven aan meubels, zich niet bekommerend om de eventuele waarde ervan. Weer andere honden moeten hoognodig door de verhoogde stofwisseling die de opwinding veroorzaakt, en kunnen niet wachten totdat de baas terugkomt. Ze worden ‘onzindelijk’.

Straf uw hond nooit wanneer u bij thuiskomst vernielingen of de gevolgen van onzindelijkheid aantreft. De hond kan geen link leggen tussen uw straf en zijn ontlasting. Daarvoor is het te lang geleden. Het zou zelfs kunnen dat hij de straf koppelt aan uw thuiskomen. Dit levert nog meer stress voor de hond op waardoor de onzindelijkheid alleen maar erger wordt. Bedenk bovendien dat een hond die lijdt aan verlatingsangst niet vernielt of onzindelijk is om u te pesten, maar dat het uitingen zijn van een hoge mate van stress.

Zelfstandigheid en onafhankelijkheid

Aan verlatingsangst kan wat gedaan worden. Maar het vraagt wel enige tijd, planning en geduld. Om te beginnen moet de hond worden geleerd minder vaak in de buurt van de baas te zijn. Hij moet leren dat zijn wereld niet in elkaar stort zonder de directe aanwezigheid van zijn baasje. Een van de manieren om dat te bewerkstelligen is de hond te leren keurig op zijn plaats te blijven liggen door de oefening ‘af en blijf’. Hij moet daar in eerste instantie slechts blijven liggen terwijl u in dezelfde ruimte gewoon een kopje koffie drinkt, de krant leest of kijkt TV. Gaat dat goed, dan moet hij blijven liggen als u eventjes de kamer uitgaat. Voer die tijd echt maar heel langzaam op en kom terug voordat de paniek toeslaat. Dit is heel erg belangrijk.

Een trommeltje met lekkers om de aandacht van de hond te verplaatsen

Als u de hond op zijn plaats legt, zet u een trommeltje met lekkers ongeveer een meter bij hem vandaan en gaat u in een stoel zitten. Als de hond even netjes is blijven liggen, haalt u duidelijk zichtbaar wat lekkers uit dat trommeltje, ga naar hem toe en geef hem dat lekkers. De tijdsduur dat hij moet blijven liggen alvorens wat lekkers en aandacht te krijgen, voert u heel langzaam op. Tegen de tijd dat u de kamer uitgaat, zet u dat trommeltje duidelijk zichtbaar en demonstratief bij de deur neer. U komt vlot terug en beloont de hond met lekkers uit het trommeltje en veel gejubel. Zo bouwt u de oefening langzaam aan op. Het klinkt misschien heel zot dat dit zou helpen, maar het werkt echt. De gedachte erachter is dat angst onder andere kan worden onderdrukt door de aandacht op iets anders te richten en door vaste zekerheden als steunpunten in te bouwen. Doordat de hond zijn aandacht op het trommeltje met lekkers richt, is hij minder bezig met zijn angst. Het trommeltje biedt zekerheid dat u terugkomt. Zolang dat trommeltje er maar staat, weet de hond dat het allemaal wel goed gaat komen. Het trommeltje kunt u een beetje vergelijken met het telefoonnummer dat u aan een kind geeft als u weggaat. Alleen al het idee dat u te bereiken bent, vermindert de angst. Dezelfde steun geeft dat trommeltje aan uw hond.

Een bench

Nog een extra ondersteuning is de hond te wennen aan een bench, een hondenbox. Veel mensen vinden dat zielig, ze zien de bench als een gevangenis. Een bench biedt de hond juist een eigen hol, een veilige plek. Om die reden kunnen veel honden wel alleen zijn in bijvoorbeeld de kleine ruimte die een auto biedt. Geef uw hond zijn eigen kussen of mand in de bench, geef hem een verrukkelijk bot (dat hij alleen in de bench krijgt) of een nieuw speeltje dat hij prachtig vindt. Maak van de bench zijn vaste plek, waarin hij ook uit zichzelf gaat om te slapen. Pas dezelfde procedure en de truc met het trommeltje toe als hiervoor is beschreven bij de oefening ‘af en blijf’! Pas als hij echt gewend is laat u hem alleen met het deurtje dicht, u zet het trommeltje bij de deur en vertrekt.

Uw eigen gewoontegedrag aanpassen

Als de hond de bench als een veilige plaats ziet, is het verstandig de hele cirkel van uw eigen gewoontegedrag te doorbreken. Aangezien uw hond precies weet wat u allemaal doet alvorens u weggaat en zich daardoor steeds meer opwindt, is het handig om die procedure om te draaien. Steeds een beetje anders, zodat de hond zich er niet op kan instellen.

De deur uit

Laat de hond een half uur voordat u weggaat uitgebreid rennen, leg hem op zijn plaats, geef hem wat lekkers en bemoei u niet meer met hem! Dus vergeet alle extra knuffels, en bemoedigende woordjes. Zij zijn alleen maar bakens die hem juist extra opwinden. U maakt het uw hond makkelijker, door alle vaste routines te doorbreken.

Als de hond rustig op zijn plaats ligt, gaat u de deur uit, ongeveer 1 minuut. En misschien is dat al te lang, dan gaat u korter de deur uit. U geeft geen aandacht aan uw hond bij het weggaan en terugkomen. Gaat dit goed, dan bouwt u dit heel erg langzaam op. Wees ook hier weer variabel in de tijd dat u weggaat en terugkomt, maar ga niet van 2 minuten naar 10 minuten. Zorg dat hij niet de fout in gaat. U kunt dan weer opnieuw beginnen. 

De meeste honden die niet alleen thuis kunnen zijn, zijn door hun grote aanhankelijkheid te afhankelijk van de aanwezigheid van de baas. Door oefening leert de hond dat zijn wereld niet meteen instort zonder zijn baasje. Die oefening vraagt wel wat tijd en discipline.

 

verlatingsangst

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.