Voortplanting

De juiste leeftijd

Cavia’s zijn over het algemeen vruchtbaar vanaf 2 maanden leeftijd, maar sommige zijn er al vroeg bij en zijn al vruchtbaar met 5 weken. Daarom moet u er dus voor zorgen dat bij een nestje cavia’s, de beertjes bij 4 weken leeftijd gescheiden worden van de zeugjes. Want inteelt is niet de bedoeling, en op zo’n jonge leeftijd is het ook nog te vroeg om drachtig te worden. Dit kan de groei beïnvloeden.
De mooiste leeftijd om het zeugje voor het eerst te laten dekken is met 6 maanden leeftijd. Dan is ze volgroeid en is de kans het grootst dat de zwangerschap en geboorte goed gaat. Vóórdat het zeugje 1 jaar is moet ze haar eerste nestje hebben gehad. Haar bekken is dan nog mooi soepel, zodat de beenderen voor de geboorte uit elkaar kunnen wijken. Na 1 jaar leeftijd gaat het bekken al verbenen en als ze dan nog niet heeft gebaard dan is de kans groot dat het bekken te dicht op elkaar staat en er geen normale geboorte kan plaatsvinden. Er is dan zeker een kans dat er een keizersnede gedaan moet worden. Een leeftijd van 9 á 10 maanden wordt als de maximale leeftijd gezien om een zeugje voor het eerst te laten dekken. Als ze eenmaal een keer bevallen is, dan is er geen probleem meer om na 1 jaar leeftijd vaker met haar te fokken. Wel word er aangeraden om een fokzeug met 4 jaar leeftijd met ‘pensioen’ te laten gaan.

De dekking

Een zeugje is eens in de 16 dagen bronstig. Er zit een vlies voor de vagina die de vagina afsluit, die breekt voor de dekking, zodat het zeugje bevrucht kan worden. Als het zeugje gedekt is laat het beertje een geleiachtige prop achter in de vagina, zodat het sperma niet weg kan. In deze periode loopt het beertje enthousiast knorrend het vrouwtje achterna, maar meestal wachten de cavia’s met de echte dekking totdat de omgeving rustig is en ze niet bekeken worden.

De dracht

In het begin, net als bij mensen, is er vaak niet te zien aan een vrouwtje dat zij drachtig is. Pas veel later in de dracht krijgt het vrouwtje een peervorm en zal haar buik flink gaan groeien. Na ongeveer 50 dagen zal je de jongen kunnen voelen bewegen in de buik. Als het zeugje drachtig is van meerdere jongen, kan het zijn dat het vrouwtje aan het einde van de dracht alleen nog maar waggelt en haar buik soms niet meer van de grond krijgt. Het is dan dus prettig voor haar als het voer en drinken op een makkelijk bereikbare plaats staat. Ook heeft zij in deze periode extra Vitamine-C nodig, deze kunt u in tablet vorm geven.
Een drachtig vrouwtje heeft rust nodig, en optillen mag alleen als het echt niet anders kan! Als dit toch moet gebeuren, bijvoorbeeld bij het verschonen van het hok, zorg dan dat de buik goed word ondersteund met een grote hand. Het is niet verstandig om kinderen dit nu te laten doen.

De geboorte

De bevalling kan gewoon in het hok plaats vinden, dit heeft juist de voorkeur. Als u het zeugje ineens gaat verhuizen naar een andere plek geeft dat veel stress. Als het nodig is om hokgenoten te scheiden voor de geboorte, haal deze er dan uit en laat het zeugje in haar vertrouwde omgeving. De draagtijd bij een cavia bedraagt gemiddeld 65 dagen. Het exacte moment kunt u nooit echt zeggen, zelfs niet als u weet wanneer het zeugje precies gedekt is. Het gemiddelde is namelijk 65 dagen, maar het kan variëren van 64 tot wel 72 dagen. Bij zo’n lange dracht is het zeugje vaak maar drachtig van 1 jong. Over het algemeen verloopt de geboorte snel en zonder complicaties en vaak heeft het zeugje helemaal geen hulp nodig.

De jongen

Cavia’s zijn wat we noemen ‘nestvlieders’, ze worden helemaal 'klaar' geboren, een complete mini cavia. Ze kunnen meteen lopen, kijken helder uit hun ogen en hebben gewoon al haar. Ook eten ze vaak gelijk al een beetje ruwvoer. Maar de moedermelk is voorlopig nog wel de belangrijkste voeding. In het begin gaat meestal de moeder over ze heen liggen om ze bij elkaar te houden. Maar meestal duurt het niet lang of dat lukt niet meer, en scharrelen ze langzaam al een beetje door het hok.

Nestgrootte

De nestgrootte is gemiddeld 4 jongen, maar kan 1 tot 6 jongen zijn. Als de zeugjes wat ouder worden, worden de nesten meestal kleiner.

Geboortegewicht

De jongen zijn bij de geboorte al relatief zwaar: 70 tot 100 gram. Dat is ongeveer 1/10 van het lichaamswicht van de moeder!

Twee tepels

Cavia’s hebben maar twee tepels, maar ze kunnen hier makkelijk een nestje met meerdere jongen mee grootbrengen.

Mottig?

Drachtige en zogende zeugjes kunnen er wat ‘mottig’ uitzien, dit komt omdat ze al haar energie aan de jongen geeft. Daarom is het ook erg belangrijk om haar goede en genoeg voeding te geven en extra vitamines. Als ze klaar is met zogen zal je zien dat ze zienderogen opknapt.

Geboortebeperking

Omdat cavia’s al op hele jonge leeftijd vruchtbaar zijn, en ook daardoor het risico op inteelt groot is. Moeten de jongen al vroeg uit elkaar gehaald worden. Het gaat er dan vooral om dat u de beertjes uit het nest haalt. De zeugjes kunnen rustig nog even bij de moeder blijven, als u bijvoorbeeld nog geen nieuwe baasjes heeft gevonden voor de kleintjes.

Castratie

Als u geen nestjes (meer) wilt, kunt u eventueel het beertje laten castreren. Dan kan hij ook gewoon bij de zeugjes in het zelfde hok blijven. Na de castratie kunnen de mannetjes nog vruchtbaar zijn, daarom raden we aan om het beertje nog een aantal weken apart te houden. Houdt ze wel in de buurt van elkaar, hokken naast elkaar of gaas ertussen. Zodat ze elkaar de hele tijd kunnen ruiken en u ze daarna weer bij elkaar kunt zetten.

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.