Dat belonen beter werkt als straffen weten we allemaal, maar toch gaan we nog vaak de mist in.
Wat is nu een beloning voor de hond?
Beloningen kunnen materieel zijn, te denken valt aan een koekje of een speeltje en bij deze beloningen gaat het meestal wel goed. De hond doet wat er van hem gevraagd wordt en u geeft hem een beloning. Ook een aanmoediging of een aanraking kan voor de hond een beloning zijn. Voor belonen geldt echter wel dat de hond het ook moet zien als een beloning. Zo ken ik een hond die het heel vervelend vindt om over zijn koppie te worden geaaid. Voor hem is die aai geen beloning, maar een correctie.
Waar gaat het nu mis met belonen?
We beseffen ons vaak niet dat we de hond belonen in plaats van te corrigeren. Voor de duidelijkheid wat voorbeelden. U bent met uw hond aan het wandelen en er komt een fietser aan. Uw hond gaat achter de fietser aan en op dat moment haalt u de bal uit uw zak en gooit hem weg in de hoop dat de hond achter de bal aangaat en niet achter de fietser aan blijft rennen. Uw hond heeft nu geleerd dat achter een fietser aanrennen betekent dat u met een balletje gaat spelen. U heeft dus het gedrag “achter de fietser aanrennen” beloont. De kans is aanwezig dat hij dit de volgende keer weer gaat doen, met nog meer enthousiasme. Hij weet namelijk dat er dan met hem gespeeld wordt.
We zijn geneigd om dingen met de hond te ruilen. De hond ligt aan uw antieke kastje te knagen. Uiteraard bent u hier niet van gediend en u haalt een knaagbotje uit de kast en geeft dit vervolgens aan uw hond. Uw hond heeft geen idee van de waarde van het antieke kastje en ziet het gewoon als een stuk hout waar je heerlijk op kunt knagen. Door het geven van dat botje leert uw hond dat als hij aan dat stuk hout gaat knabbelen hij van u een botje krijgt. De volgende keer als hij zin heeft in een botje zal hij dus zeker aan uw antieke kastje beginnen.
Ook negatieve aandacht kan een hond als positief ervaren. De hond springt bijvoorbeeld steeds tegen u op. Hij vraagt om aandacht. Omdat de hond, als hij tegen u opspringt steeds wordt teruggeduwd, of tegen hem wordt gesproken heeft uw hond de aandacht die hij wil hebben en zal hij tegen u blijven opspringen.U moet dus altijd goed kijken of uw hond het als een beloning ervaart of als een correctie.
Negeren?
Er wordt regelmatig gezegd dat u de hond als hij iets verkeerds doet moet negeren. Nu is negeren niet altijd mogelijk. Het lijkt mij namelijk niet handig als u uw hond negeert als hij achter een fietser aangaat, of aan uw antieke kastje aan het knagen is. Van belang is dat als u bepaald gedrag van uw hond als onplezierig ervaart, u er bij bent voor hij dat gedrag gaat inzetten. Dit houdt wel in dat u erg alert moet zijn in de aanleerfase.
U bent met uw hond aan het wandelen en u ziet een fietser aankomen. Voordat de hond zijn gedrag (achter de fietser aangaan) inzet, heeft u het balletje al in uw handen en gaat met de hond spelen. U moet op dat moment belangrijker zijn dan de fietser. Zo ook als uw hond naar dat antieke kastje wil gaan. Bij het opspringen kijkt u niet naar uw hond, u zegt niets en duwt hem ook niet van uw af. Het enige wat u doet is een stap naar achter zodat hij weer met zijn vier pootjes op de grond “valt”. Zeg pas “laag” als hij op de grond staat. Doet hij wat u wilt, dat kunt u hem belonen met iets lekkers, een speeltje of met uw stem. Doe dat wat uw hond als een beloning ervaart.
Mag u corrigeren?
Ja natuurlijk mag u corrigeren. Als een kind iets verkeerd doet, wordt hij ook gecorrigeerd. En net als bij kinderen slaan of schoppen we niet. Zoek naar een correctie die uw hond ook als een correctie ervaart, zonder hem daarbij pijn te doen. Besef ook dat dingen niet zomaar zijn afgeleerd of aangeleerd. U moet veel geduld hebben en blijf naar uw hond kijken en zie daardoor wat hij als een beloning of correctie ervaart.
Marie Louise van Gastel, hondengedragsdeskundige
