Polycystic kidney disease

Wat is polycystic kidney disease PKD?

Bij katten met Polycystic Kidney Disease (PKD) zien we cystes (met vocht gevulde holtes) die gevormd worden in de nieren. Deze cystes zijn al aanwezig vanaf de geboorte, maar zijn dan nog erg klein in omvang. Ze nemen langzaam in grootte toe, tot ze zoveel normaal nierweefsel overnemen dat de nierfunctie wordt aangetast, en chronisch nierfalen ontstaat.
De cystes groeien normaal erg traag, waardoor aangetaste dieren geen ziekteverschijnselen vertonen tot ze een middelbare leeftijd hebben, typisch rond 7-8 jaar leeftijd. Ook kan nierfalen zich al veel eerder openbaren. Het is niet mogelijk te voorspellen hoe snel de ziekte zich zal gaan ontwikkelen.

Voorkomen en overerving

We zien de ziekte het meest voorkomen bij rassen als de Pers en exotische kortharen, en verwante rassen. Sinds er vóór het fokken genetisch wordt getest door de fokker, zien we dat de ziekte minder vaak voorkomt. Wanneer er niet genetisch getest wordt, is het grote nadeel dat PKD pas in een laat stadium nierfalen veroorzaakt. Zo kan een aangetaste kat mogelijk al grote hoeveelheden kittens hebben voortgebracht.
PKD is een erfelijke ziekte. De ziekte erft autosomaal dominant over, dit wil zeggen dat de kans groot is dat de ziekte wordt doorgegeven, want het gen met de fout (mutatie) is het sterkst. Een kat heeft dus maar 1 aangetaste ouder nodig om de ziekte ook te krijgen. De ziekte wordt daarom ook wel Autosomaal Dominant polycystic kidney disease (AD-PKD) genoemd.
Wanneer een kat van beide ouders het aangetaste gen meekrijgt, zal de ziekte zich zo snel en ernstig ontwikkelen, dat het aangetaste kitten al voor de geboorte sterft. Daarom hebben alle katten met AD-PKD één aangetast en één normaal gen.

Hoe wordt de ziekte pkd gediagnosticeerd?

Testen voor PKD kan op 2 manieren gebeuren

  • Een genetische test is voor de meeste katten rassen van elke leeftijden beschikbaar. Deze zal accuraat alle katten met het abnormale gen identificeren. De test wordt gedaan met bloed of wangslijmvlies.
  • De ziekte kan ook aangetoond worden door het maken van een echo van de nieren. In een vergevorderd stadium van de ziekte zijn de cystes groot. Daarentegen is het bij jonge dieren met slechts zeer kleine cystes moeilijk om op die manier de diagnose te stellen.

Er wordt verondersteld dat PKD wordt veroorzaakt door één gendefect. Toch is het mogelijk dat andere vormen van PKD bestaan. Deze zullen dan gemist worden door de genetische test, en mogelijk wel gediagnosticeerd worden door middel van een echo.

Behandeling

Helaas is er geen behandeling om te voorkomen dat er chronisch nierfalen ontwikkelt in een kat met PKD. De cystes zijn aanwezig vanaf de geboorte, en deze kunnen noch verwijderd worden, noch kan voorkomen worden dat ze gaan groeien. Wanneer er nierfalen ontwikkelt, dient dit ondersteunend behandeld te worden.

Prognose

Het verschilt per kat hoeveel cysten er ontwikkelen, en hoe snel deze groeien. Erg aangetaste katten met snelgroeiende cystes zullen op vroege leeftijd al nierfalen ontwikkelen en aan PKD sterven. De meeste katten lijken gezond tot een bepaalde leeftijd, maar zullen ook nierfalen ontwikkelen en sterven aan PKD. Sommige katten met maar weinig cystes, of traag groeiende cystes blijven gezond tot latere leeftijd, en kunnen aan andere oorzaken overlijden voor nierfalen optreedt. Helaas is het niet mogelijk te voorspellen hoe de ziekte gaat verlopen.

Wat kan er aan PKD gedaan worden?

Alle katten die het abnormale gen meedragen zijn aangetast met PKD. Deze katten zouden geïdentificeerd moeten worden voor ze de leeftijd hebben om mee te fokken. Door de aanwezigheid van de genetische test zou de ziekte flink teruggedrongen kunnen worden.  

pkd

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.