Eierstokproblemen bij de cavia, cysteuze ovaria

Cysteuze ovaria, wat met vocht gevulde blaasjes op de eierstokken betekent, is een veel voorkomende aandoening bij volwassen, vrouwelijke cavia's. Uit onderzoek is gebleken dat 90 % van de vrouwelijke cavia's in verschillende mate aan de aandoening lijdt. We zien de aandoening bij cavia's tussen de 2 en 4 jaar. Hoe ouder de cavia, hoe groter de kans op ovariumcysten en hoe groter de cysten. De cysten kunnen van 0,5 tot zelfs 7 cm in doorsnede zijn. Vaak zijn beide eierstokken aangetast, maar bij slechts één aangetast ovarium is dit meestal de rechter. 

Dieren die solitair (alleen) leven en dieren met overgewicht zouden meer kans hebben ovariumcysten te ontwikkelen. Het krijgen van een nestje heeft geen invloed. De exacte oorzaak van ovariumcysten is nog niet bekend.

Klinische symptomen

  • Bij cysteuze ovaria zien we vaak een verhoogde productie van oestrogenen (geslachtshormoon), wat een beiderzijdse kaalheid op de flanken kan geven
  • Een dikker wordende buik door de omvang van de cysten, soms peervormig
  • Sloomheid
  • Niet willen eten
  • Benauwdheid
  • Afwijkende houding (kromme rug door buikpijn)
  • Verminderde productie van keutels
  • Bloederige vaginale uitvloeiing. Cysteuze ovaria gaan vaak samen met baarmoederproblemen
  • Verminderde vruchtbaarheid bij fokdieren

Diagnose

De diagnose stellen we vaak aan de hand van het doorvoelen van de buik, vaak zijn de cysteuze ovaria te voelen. Soms zijn klachten (zie hierboven) de reden van het bezoek aan de dierenarts, soms is het een toevalsbevinding. Echografie van de buik kan meer duidelijkheid geven. Tijdens een echo kunnen de cysten eventueel gelijk aangeprikt en leeggezogen worden. Een röntgenfoto geeft alleen duidelijkheid bij zeer grote ovariële cysten.

Behandeling

Er bestaan meerdere manieren om cysteuze ovaria te behandelen, waarbij castratie (in de volksmond wordt het sterilisatie genoemd) de voorkeur heeft.

De medicamenteuze behandeling bestaat uit het injecteren van hormonen. De werking hiervan is kort en onvoldoende effectief, waardoor de aandoening vrijwel altijd terugkomt.

De meest effectieve therapie is castratie, oftewel ovariohysterectomie (het verwijderen van zowel eierstokken als baarmoeder). Deze methode is effectief. Nadeel is een relatief groot narcose risico. Cavia's hebben een groter narcose risico dan konijnen, en bij oudere of zieke cavia's is dit risico nog hoger. De operatie kan op 2 manieren uitgevoerd worden, namelijk via het midden van de buik, of via beide flanken. Zeer grote cysten kunnen we het best voor of tijdens de operatie leegzuigen.

Voordelen van de operatie via de flank zijn kleine sneetjes, de hechtingen raken minder snel geïnfecteerd, de buikorganen worden minder aangeraakt, er is minder pijn na de operatie, de eierstokken zijn makkelijker benaderbaar, de procedure duurt minder lang en het is minder belastend voor de ademhaling. Nadelen zijn dat goed kijken naar de buikorganen niet mogelijk is, er 2 sneetjes nodig zijn, dat de patiënt tijdens de operatie gedraaid moet worden, en als belangrijkste dat het tegelijkertijd verwijderen van de baarmoeder op deze manier onmogelijk is. Met het oog op cysteuze ovaria kan een cavia het beste tussen 6 en 12 maanden leeftijd gecastreerd worden.

 

 

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.