De geschiedenis van dit gepantserde zoogdier is miljoenen jaren oud. Tegenwoordig worden sommige soorten gordeldieren met uitsterven bedreigd.
1. Van groot tot klein
In Zuid-, Midden- en Noord-Amerika leven twintig verschillende gordeldiersoorten: de kleinste is 100 gram, het grootste weegt een trotse 45 kilogram. Maar dat is niets vergeleken met hun uitgestorven familielid: de Glyptodon had de afmetingen van een kleine auto!
2. Oeroud
De wortels van het hedendaagse gordeldier zijn op 56 miljoen jaar oude fossielen te herleiden. Zij zijn de enige overlevenden in de volgorde van de zogenaamde gepantserde gordeldierachtigen. Hun speciale kenmerk: extra gewrichten op de borstwervels en lumbale wervels, die verder alleen miereneters en luiaards hebben.
3. Zijn neus achterna
Lekkere insecten zoals kevers, larven en sprinkhanen ruiken de steppe- en savannebewoners zelfs op twintig centimeter diepte. Dan beginnen ze met hun lange klauwen gaten te graven of mierenhopen te breken. Sommige soorten eten ook kleine hagedissen, muizen en aas.
4. Pas op, verkeer!
Hoe goed hun neus ook is, hun ogen zijn erg slecht: daarom zien ze naderende auto’s vaak te laat en worden ze de trieste slachtoffers van het Amerikaanse wegverkeer.
5. Afduiken
De gepantserde dieren kunnen zes minuten lang hun adem inhouden. Dit is belangrijk omdat veel soorten ondergrondse structuren creëren en in gevaar gaan graven. Bepaalde soorten rollen zich op ter bescherming tegen roofdieren, zoals poema’s en coyotes. Hun vermogen om hun adem in te houden, benutten de dieren ook om in rivieren te duiken. Ze zinken naar de grond en lopen over de bodem verder.
6. Niet zonder mijn pantser
De natuur heeft deze insecteneters uitgerust met een solide laag van hoorn- en botplaten, die vaak in een soort schild worden gefuseerd. Dankzij de riemachtige ringen in het midden van het lichaam zijn ze nog steeds mobiel. Overigens worden gordeldieren ‘armadillos’ genoemd in het Engels en Spaans, wat ‘kleine gepantserde mensen’ betekent.
7. Vriend of vijand?
In hun thuisland zijn gordeldieren zowel geliefd als gevreesd: het driebandgordeldier ‘’Fuleco’’ was de officiële mascotte van de FIFA Wereldbeker in Brazilië (2014). Maar de dieren brengen ook ziektes over en worden als ongedierte beschouwd omdat ze landbouwgrond vernietigen. Sommige soorten worden met uitsterven bedreigd.
Bron: Hart voor dieren november 2018
