Een voedselallergie betekent dat er overgevoeligheidsreacties, ofwel allergische reacties, in het lichaam ontstaan tegen stoffen die via de voeding opgenomen worden. Dergelijke allergische reacties kunnen tot jeuk en huidklachten leiden. Ze kunnen optreden bij allerlei soorten voer: blikvoer, droogvoer, tussendoortjes, maar ook bij zelf bereid (en voor mensen bedoeld) voer. Vooral de eiwitten van dierlijke oorsprong kunnen deze overgevoeligheidsreacties geven. Belangrijk om te weten is dat er pas een overgevoeligheidsreactie kan optreden indien uw kat langere tijd is blootgesteld aan een bepaalde stof, dus uw kat moet langere tijd de huidige voeding met deze stof krijgen. Er kan geen allergische reactie optreden tegen iets wat eenmalig toegediend is, het lichaam moet het stofje eerst herkennen om er allergisch voor te kunnen zijn.
Voorkomen
Allergieën, en dus ook voedselallergieën, kunnen zich bij elk ras op elke leeftijd ontwikkelen. We zien het relatief vaker bij jongere dieren. Echter, na een dieet wisseling kan op elke leeftijd een allergie zich ontwikkelen tegen een bepaalde stof. Het is helaas niet te zeggen hoe snel na een dieet wisseling een allergie zich kan ontwikkelen, dit kan na een paar weken maar ook na een paar maanden zijn.
Symptomen
Bij een voedselallergie zijn huidproblemen bij de kat het meest opvallend. U kunt het vergelijken met eczeem bij de mens. Doordat er een allergische ontstekingsreactie in de huid ontstaat zal het ook erg gaan jeuken. Bij katten kunnen de klachten dan zeer snel verergeren, door met hun scherpe nagels en tanden de jeukplekken open te krabben/bijten en zo grote wonden en korsten te veroorzaken.
De meest voorkomende huidproblemen zijn:
- Korsten op de nek of kop (vlak boven de ogen), vaak symmetrisch.
- Jeuk over het gehele lichaam, vaak bij katten herkenbaar door de afgebroken haren, dit is een gevolg van het veelvuldige likken.
- Kaalheid en korstjes over het gehele lichaam, meestal als gevolg van de jeuk.
- Oorontstekingen: binnen in het oor zit ook huid, en deze kan ook gaan jeuken en ontsteken.
- Sommige katten kunnen ook maagdarmklachten krijgen door een voedselallergie, maar dit komt minder vaak voor.
Het stellen van de diagnose voedselallergie
Bovenstaande symptomen kunnen door een voedselallergie, maar ook door andere aandoeningen veroorzaakt worden. Denk dan aan een vlooienallergie, een allergie tegen iets in de omgeving of door parasieten. Parasieten kunnen vaak uitgesloten worden door afkrabsels te maken van de huid. Er bestaat helaas geen simpele test om erachter te komen waarvoor uw kat allergisch is.
Om te bevestigen (of uitsluiten) dat het een voedselallergie is, wordt een eliminatiedieet geadviseerd. Dit houdt in dat u hem/ haar een eiwitbron gaat geven die hij/zij nog nooit eerder heeft gegeten. Dit noemen wij het eliminatiedieet. Dit kan een zelfkookdieet zijn of een kant-en-klare brok of natvoeding welke dan 6-8 weken wordt gegeven en verder alleen water als drinken en niets anders.
Een eventuele bijkomende bacteriële of gist huidinfectie wordt in de tussentijd bestreden, en ook is het advies om (alle dieren in huis) goed tegen vlooien te behandelen. Na deze periode zouden de klachten geheel verdwenen moeten zijn als een voedselallergie de oorzaak is. De maagdarmklachten verdwijnen meestal al binnen 3-4 weken. De volgende stap is dan om een compleet diervoeder te vinden voor uw hond waar hij/zij niet allergisch voor is (dit doet u alleen als het eliminatiedieet niet volledig was (zelfkookdieet), zie ook verder in de tekst).
Samenstelling eliminatiedieet
Gedurende een periode van 6-8 weken moet een dieet gegeven worden , waarbij voor één van de volgende eiwitbronnen en voor één van de volgende koolhydraatbronnen gekozen moet worden.
- Eiwitbron: 50 gram per 5 kg kat, afwegen na het koken.
Bijvoorbeeld: hertenvlees, geitenvlees, struisvogel, tofu of paard. - Koolhydraatbron: 150 gram per 5 kg kat, afwegen na het koken.
Bijvoorbeeld: witte rijst, aardappel of macaroni (geen zilvervlies of meergranen rijst/ macaroni). Katten eten soms liever pompoen als koolhydraatbron.
U kunt dus bijvoorbeeld voor struisvogel met rijst kiezen of voor hertenvlees met macaroni. Deze combinatie moet dan 6-8 weken exclusief gegeven worden, u kunt dus niet tussen de bovengenoemde eiwitbronnen wisselen en u mag ook niets anders geven! U kookt de eiwitbron en koolhydraat bron samen gaar en kunt zo een week vooruit koken en invriezen. Het eliminatiedieet is zeker geen compleet dieet, maar aangezien het maar korte tijd gegeven wordt, is het niet noodzakelijk het gedurende deze 6-8 weken verder aan te vullen tot een compleet dieet.
Als uw kat weigert de koolhydraatbron te eten, dan zou u gedurende deze periode alleen de eiwitbron kunnen geven. Er moet dan wel meer gegeven worden, namelijk 100 gram eiwit per 5 kg kat. Indien u meerdere katten of andere dieren in huis heeft, dan mogen zij ook mee eten met dit dieet, of ze moeten strikt afgezonderd eten krijgen.
U mag tijdens deze 6 weken niets anders dan dit eliminatiedieet geven, ook geen vitamine preparaten, anti haarbal pasta, (katten)melk of gistsnoepjes!!
Als u iets lekkers tussendoor aan uw kat wilt geven, dan kunt u natuurlijk wel een beetje extra van de gekozen eiwitbron geven. Als uw kat tussendoor wel iets anders te eten krijgt of pikt (en dat komt nogal eens voor bij katten), dan kan er weer een allergische reactie en dus jeuk ontstaan. Het is dan erg moeilijk om te bepalen of het eliminatiedieet aanslaat of niet. Voor het ontstaan van een allergische reactie is maar een heel klein beetje van de veroorzakende stof nodig, ofwel maar 1 hapje!
Over het algemeen duurt het 4 tot 5 weken voordat u resultaten ziet. Als er sprake is van een voedselallergie, dan moeten de jeukklachten aan het einde van de 6-8 weken duidelijk verminderd zijn.
Houdt het eliminatiedieet dus wel echt die 6-8 weken vol!!
Is de jeuk in het begin van het dieet onhoudbaar, dan kunt u contact met ons opnemen. We kunnen dan een tijdelijk middel tegen de jeuk meegeven, zodat het makkelijker lukt de 6 weken vol te houden zonder extreme jeuk.
Vervolg na het eliminatiedieet
Na het eliminatiedieet neemt u weer contact met ons op zodat we kunnen bespreken hoe het is gegaan. Indien de jeuk niet verminderd is, dan kunnen we voedselallergie als oorzaak van de jeuk uitsluiten en zijn we dus wel een stuk verder in de diagnosevorming. We moeten dan op zoek gaan naar wat wel het probleem is.
Als de jeuk wel verminderd is, dan is de diagnose voedselallergie bevestigd. Indien nodig zullen we hierna met u op zoek gaan naar het juiste vervolg dieet (volledig dieet) van uw kat.
Andere opties naast het eliminatiedieet
Wilt u wel een dieet geven maar niet zelf koken, dan zijn er veel kant en klare (commerciële) mogelijkheden. Voorbeelden zijn Royal Canin Hypoallergenic of Anallergenic, Hill’s Z/D, Trovet Unique Protein (bijvoorbeeld paard, hert, insect). In de commerciële diëten zitten nog wel verschillende eiwitten, maar deze zijn gehydrolyseerd. Dit houdt in dat de eiwitten kleiner zijn gemaakt, zodat ze minder snel een allergische reactie kunnen veroorzaken. Wel is het zo dat het zelfkook eliminatiedieet veel betrouwbaarder is voor het uitsluiten van voedselallergie. Als het commerciële dieet onvoldoende jeuk vermindering geeft, kan het zijn dat we u alsnog adviseren zelf te gaan koken. Echter als de jeuk wel minder wordt door het commerciële dieet, dan is dit wel een goede bevestiging voor de diagnose voedselallergie.
Op voedselallergie testen in het bloed
Via allergie-laboratoria worden commerciële testen aangeboden voor voedselallergieën. Helaas zijn deze niet betrouwbaar. Wel zou de uitslag kunnen fungeren als leidraad om te beslissen welke eiwitbron het best gebruikt kan worden voor een eliminatiedieet. Om de meest betrouwbare uitslag te krijgen is het advies om uw hond voor de bloedafname allerlei soorten smaken hondenvoeding aan te bieden.