Hoge bloeddruk, hypertensie

Hypertensie betekent hoge bloeddruk. Bij katten komt hypertensie regelmatig voor.
Meestal zien we hypertensie als complicatie bij een andere aandoening, we noemen dit dan secundaire hypertensie. Ook primaire hypertensie kan voorkomen, dit wil zeggen te hoge bloeddruk zonder een onderliggend probleem.
De meest voorkomende oorzaken van secundaire hypertensie bij katten zijn chronisch nierfalen en hyperthyroïdie (een te snel werkende schildklier). Andere meer zeldzame aandoeningen van hypertensie zijn bijvoorbeeld acromegalie (een tumor die overmatige hoeveelheden groeihormoon produceert) en de ziekte van Cushing (een tumor van de bijnier met overmatige productie van corticosteroïden tot gevolg).

Effecten van hypertensie

Een continu te hoge bloeddruk heeft schadelijke effecten op het lichaam. De volgende organen zijn hier het meest gevoelig voor:

  • Ogen
    Een te hoge bloeddruk kan een bloeding geven in de ogen en netvliesveranderingen geven, zoals zwelling en loslating van het netvlies. Deze veranderingen kunnen tot (meestal blijvende) beschadiging van het zicht leiden. Soms kunnen we met het blote oog al een bloeding in de voorste oogkamer zien.
  • Bloedingen in het lichaam
    Ook in de hersenen, of elders in het zenuwstelsel kan een hoge bloeddruk bloedingen veroorzaken. Dit kan neurologische symptomen veroorzaken, zoals vreemd gedrag, onvaste of dronken gang, aanvallen, dementie of zelfs coma.
  • Hart
    Het hart kan aangetast raken door een te hoge bloeddruk, omdat het hart dan veel harder moet werken om het bloed rond te pompen. Hierdoor wordt de spier van één van de kamers van het hart (de linker ventrikel) dikker. In het begin is hiervan nog niet veel te merken, maar op den duur kan dit leiden tot congestief hartfalen. Congestief wil zeggen het ophopen van bloed. Katten met congestief hartfalen kunnen symptomen van ademnood en lusteloosheid hebben.
  • Nieren
    Hoge bloeddruk kan na verloop van tijd de nieren beschadigen en kan het risico op de ontwikkeling van nierfalen verhogen. Bij katten die al nierfalen hadden verergert de hoge bloedddruk waarschijnlijk dit nierfalen.

Symptomen

Aangezien hypertensie meestal wordt gezien als gevolg van een andere aandoening, zijn de symptomen van katten met hypertensie meestal toe te schrijven aan dit onderliggend probleem. Katten met een te snel werkende schildklier met hypertensie hebben als voornaamste klachten gewichtsverlies (ondanks een zeer goede eetlust) en hyperactiviteit. Bij veel patiënten worden geen specifieke symptomen van hypertensie opgemerkt, tot de conditie achteruit gaat en er een spontane bloeding in het oog of loslating van het netvlies plaatsvindt. Deze katten komen meestal op consultatie bij de dierenarts omdat ze acute blindheid ontwikkelen. Het is belangrijk om hypertensie op tijd vast te stellen, om de ernstige en vaak blijvend schadelijke effecten van een chronische hoge bloeddruk op de ogen en andere organen te minimaliseren. Sommige katten met hypertensie lijken depressief, lusteloos en teruggetrokken, en veel eigenaren merken een verbetering in het gedrag van hun kat zodra de hypertensie goed onder controle is, zelfs als er geen tekenen van beschadiging aan andere organen zijn.

Diagnose

Bij elke kat met chronisch nierfalen, een te snel werkende schildklier of een hartaandoening moeten we aan hypertensie denken. Hypertensie is een veel voorkomende oorzaak van plotselinge blindheid of andere oogproblemen. Oudere katten hebben meer kans om een hypertensie te ontwikkelen.

Het best kunnen we de diagnose hypertensie stellen na meting van de bloeddruk. Er zijn 2 verschillende bloeddrukmeters die we kunnen gebruiken om de bloeddruk te bepalen. Dit lijkt op de manier die bij mensen gebruikt wordt. Hierbij plaatsen we een opblaasbare manchet rond een voorpoot of de staart. Meestal doen we 3 metingen en nemen we hiervan het gemiddelde. Nadeel is wel dat door stress de bloeddruk nog wat meer kan stijgen. Het is dus belangrijk de kat eerst even te laten wennen.

Afbeelding
Bloeddruk meter Oscillometer

Grondig oogonderzoek

Ook een grondig oogonderzoek is belangrijk. Bij katten met een milde vorm kunnen subtiele veranderingen aan de bloedvaten achter in het oog en aan het netvlies (retina) zelf gezien worden. Bij ernstigere vormen kunnen de veranderingen meer dramatisch zijn, zoals netvliesloslating en bloeding in het oog. Afwijkingen zijn meestal aanwezig in beide ogen, hoewel ze in het ene oog erger kunnen zijn dan in het andere.

Soms kunnen we bloedingen al met het blote oog zien. Verder kijken we met een speciale oogkijker, ophthalmoscoop genoemd, naar het oog. Soms dienen we vooraf een druppel toe om de pupil te verwijden. Vervolgens proberen we het netvlies in beeld te brengen, en te controleren op afwijkingen.

Behandeling van katten met hypertensie

De behandeling van een kat met hypertensie heeft 2 doelen:

  1. Het verlagen van de bloeddruk met bloeddrukverlagende medicatie. Er zijn meerdere soorten beschikbaar voor de kat.
  2. Het zoeken naar een onderliggende aandoening (zie hierboven) die de hypertensie veroorzaakt. In bepaalde gevallen zal de behandeling van het onderliggend probleem de hoge bloeddruk oplossen, bijvoorbeeld bij hyperthyroïdie.

Het is belangrijk om de complicaties van de te hoge bloeddruk zoals oogafwijkingen bij de patiënt te evalueren. Het verschilt per kat in welke mate en hoe snel ze reageren op de medicatie. Bij sommige katten kan het even duren voor de bloeddruk onder controle is. Bij onvoldoende effect verhogen we de medicatie of stappen we over op andere medicatie.

Prognose

Bij katten met primaire hypertensie (zonder onderliggende aandoening die de hoge bloeddruk veroorzaakt) is het meestal mogelijk de hoge bloeddruk onder controle te houden en complicaties zoals beschadiging van de ogen te voorkomen. Bij secundaire hypertensie hangt de uitkomst op de lange termijn sterk af van de aard en ernst van de aandoening die de hypertensie heeft veroorzaakt.

Op alle (behandelings)overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene voorwaarden van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde, gedeponeerd ter griffie van de Arrondissementsrechtbank te Utrecht onder nummer 22/2008.